I. Mở bài
"Đàn ghi-ta của Lorca" là một bài thơ tiêu biểu của Thanh Thảo, được viết theo phong cách thơ tượng trưng – siêu thực. Qua hình tượng trung tâm là Federico Garcia Lorca – một nhà thơ, nhạc sĩ, nghệ sĩ lớn của Tây Ban Nha, Thanh Thảo đã khắc họa hình ảnh người nghệ sĩ tài hoa nhưng bất hạnh, đồng thời thể hiện tư tưởng nhân văn sâu sắc: tôn vinh cái đẹp, lên án bạo lực và khát vọng tự do nghệ thuật.
II. Phân tích hình tượng nhân vật Lorca
1. Lorca – biểu tượng của nghệ thuật và tự do
Là nhà thơ, nghệ sĩ tiên phong, đại diện cho tinh thần cách tân nghệ thuật, yêu tự do và dân chủ.
Dám dấn thân, chống lại chế độ độc tài Franco, nên bị sát hại năm 1936.
Trong bài thơ, Lorca không chỉ là một con người cụ thể mà là biểu tượng của người nghệ sĩ cô độc, lý tưởng, dấn thân và bi tráng.
2. Lorca – người nghệ sĩ tài hoa và cô đơn
Hình ảnh "tiếng đàn ghi-ta" gắn liền với Lorca – thể hiện tâm hồn nhạy cảm, lãng mạn, yêu nghệ thuật.
Các biểu tượng siêu thực như:
"những tiếng đàn bọt nước",
"lá đỏ rơi",
"giọt nước mắt vầng trăng",
"tiếng đàn như cỏ mọc hoang"
→ đều cho thấy Lorca cô độc, bị thế giới tàn bạo vùi lấp, nhưng vẫn mang vẻ đẹp cao khiết của cái đẹp thuần túy.
3. Lorca – nghệ sĩ chết nhưng lý tưởng sống mãi
Dù bị bạo lực hủy diệt, Lorca vẫn hiện lên với dáng dấp bất tử trong lòng người.
Hành động "ném lá bùa vào xoáy nước" tượng trưng cho tinh thần hiến dâng và sự giải thoát bản thân khỏi trói buộc, mở đường cho thế hệ sau tiếp bước.
III. Giá trị biểu tượng và tính nhân văn
Lorca không chỉ là cá nhân lịch sử mà còn là:
Hình mẫu của người nghệ sĩ chân chính – luôn đấu tranh cho chân – thiện – mỹ.
Biểu tượng của nghệ thuật vị nhân sinh, dám sống và chết vì lý tưởng.
Qua đó, Thanh Thảo ngợi ca:
Cái đẹp, nghệ thuật, tự do và lòng quả cảm.
Lên án những thế lực tàn bạo bóp nghẹt nghệ thuật và nhân quyền.
IV. Nghệ thuật xây dựng hình tượng
Bút pháp tượng trưng – siêu thực giúp hình ảnh Lorca trở nên đa tầng, đa nghĩa.
Ngôn ngữ cô đọng, hình ảnh giàu tính tạo hình.
Thơ không có vần nhưng mang nhạc điệu nội tại – phù hợp với chủ đề về âm nhạc và nghệ thuật.
Sử dụng nhiều ẩn dụ, hoán dụ, hình ảnh gợi cảm xúc mạnh mẽ → tạo không gian thơ mang tính huyền ảo, mơ hồ.
V. Kết luận
Hình tượng Lorca trong bài thơ không chỉ là một nhân vật lịch sử mà là biểu tượng nghệ thuật bất diệt. Qua Lorca, Thanh Thảo tôn vinh người nghệ sĩ chân chính, thể hiện niềm tin vào sự trường tồn của nghệ thuật, cái đẹp và tự do. Đây là một trong những bài thơ hiện đại tiêu biểu, mang hơi thở quốc tế nhưng vẫn đầy chất Việt, đầy nhân văn và cảm xúc.