Việc sử dụng chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế như IELTS, TOEFL trong xét tuyển đại học năm 2025 đang ngày càng phổ biến. Tuy nhiên, sự thiếu đồng nhất trong quy đổi điểm giữa các trường đại học đã và đang gây ra nhiều băn khoăn, bất cập, ảnh hưởng đến quyền lợi và sự công bằng của thí sinh trên cả nước.
Bất cập trong quy đổi điểm chứng chỉ IELTS: Cùng điểm, khác "giá trị"
Hiện nay, hàng chục trường đại học trên toàn quốc đã công bố phương thức xét tuyển sử dụng chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế, đặc biệt là IELTS, như một trong những tiêu chí quan trọng trong xét tuyển đầu vào. Tuy nhiên, các mức quy đổi từ chứng chỉ này sang điểm xét tuyển lại có sự khác biệt lớn giữa các trường, thậm chí là giữa các ngành trong cùng một trường.
Chẳng hạn, theo thông tin tuyển sinh năm 2025:
Trường ĐH Thương mại quy đổi IELTS 5.0 tương đương 10/10 điểm môn tiếng Anh.
Trong khi đó, Học viện Ngân hàng và ĐH CMC yêu cầu đến IELTS 8.0 mới quy đổi thành 10 điểm tuyệt đối.
ĐH Quốc gia Hà Nội công nhận IELTS 5.5 chỉ tương đương 8.5 điểm, còn IELTS 7.0 mới đạt 10/10 điểm.
Điều này dẫn đến nghịch lý: hai thí sinh cùng đạt 5.5 IELTS, nhưng khi nộp hồ sơ xét tuyển vào các trường khác nhau, một người được quy đổi 10 điểm, trong khi người kia chỉ được 8 điểm. Sự chênh lệch lên tới 2 điểm trên thang 10 là không hề nhỏ, có thể ảnh hưởng đến khả năng trúng tuyển của thí sinh.
Chưa dừng lại ở đó, một số trường còn kết hợp vừa quy đổi điểm, vừa cộng điểm ưu tiên nếu thí sinh có chứng chỉ ngoại ngữ. Ví dụ:
Trường ĐH Sư phạm Hà Nội cộng từ 1 đến 3 điểm cho thí sinh có IELTS từ 6.5 trở lên khi đăng ký các ngành giảng dạy bằng tiếng Anh.
Trường ĐH Sài Gòn vừa quy đổi IELTS trong tổ hợp có môn tiếng Anh, vừa cộng từ 1 đến 2 điểm ưu tiên nếu tổ hợp không bao gồm môn này.
Điều này không chỉ khiến thí sinh rối rắm, mà còn làm mất đi tính công bằng giữa các trường và giữa các nhóm thí sinh có trình độ tương đương.
Sự chênh lệch gây bất lợi cho học sinh vùng khó
Trong khi nhiều trường đại học ngày càng tăng cường sử dụng chứng chỉ ngoại ngữ như IELTS trong xét tuyển, thì ở nhiều vùng sâu, vùng xa, học sinh gần như không có cơ hội tiếp cận với các loại chứng chỉ này.
Theo ghi nhận thực tế từ các tỉnh miền núi như Hà Giang, Lai Châu, Sơn La, điều kiện học tập môn tiếng Anh còn vô cùng hạn chế:
Đội ngũ giáo viên tiếng Anh thiếu và chưa đồng đều về chất lượng.
Trung tâm ngoại ngữ gần như không tồn tại ở các huyện vùng cao.
Nhiều học sinh vẫn đang gặp khó khăn với tiếng phổ thông, chưa nói đến học và thi ngoại ngữ quốc tế.
Thầy Nông Thế Huân, Hiệu trưởng Trường THPT Đồng Văn (Hà Giang), cho biết: “Không có học sinh nào của trường từng sử dụng chứng chỉ ngoại ngữ để quy đổi điểm trong xét tốt nghiệp hoặc tuyển sinh ĐH. Điều kiện học và luyện thi ngoại ngữ gần như bằng 0”.
Điều này dẫn đến một thực tế đáng lo ngại: các phương thức xét tuyển bằng chứng chỉ quốc tế đang vô tình tạo ra rào cản đối với học sinh ở vùng khó khăn, khiến cơ hội tiếp cận giáo dục đại học ngày càng bị thu hẹp.
Bộ GD&ĐT yêu cầu thống nhất quy đổi để đảm bảo công bằng
Trước thực trạng trên, tại Hội nghị tuyển sinh đại học năm 2025 tổ chức vào tháng 3 vừa qua, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn đã chỉ ra bất cập trong quy đổi điểm chứng chỉ ngoại ngữ và giao Vụ Giáo dục đại học nghiên cứu ban hành hướng dẫn thống nhất nhằm đảm bảo sự công bằng trong tuyển sinh giữa các trường.
Ngoài ra, năm 2025, Bộ GD&ĐT đã ban hành một số điểm mới trong Quy chế tuyển sinh đại học:
Các trường phải đảm bảo quy đổi điểm chuẩn tương đương giữa các phương thức xét tuyển trong cùng một ngành.
Không chia chỉ tiêu riêng cho từng phương thức, tránh tình trạng ưu tiên quá mức một nhóm thí sinh.
Điểm quy đổi từ chứng chỉ ngoại ngữ không được vượt quá 50% tổng điểm tổ hợp (tối đa 15/30 điểm).
Điểm cộng khuyến khích không được vượt quá 10% thang điểm tối đa (tức 3/30 điểm).
Tổng điểm xét tuyển, bao gồm điểm ưu tiên và điểm quy đổi, không được vượt quá điểm tuyệt đối.
Quy định này nhằm kiểm soát việc lạm dụng cộng điểm, đồng thời thúc đẩy các trường đại học hướng đến tuyển sinh theo năng lực thực chất, đảm bảo cơ hội công bằng cho mọi đối tượng thí sinh, đặc biệt là những em đến từ vùng nông thôn, miền núi, hải đảo.
Hướng tới một hệ thống xét tuyển công bằng, minh bạch
GS.TSKH Nguyễn Đình Đức, Trường ĐH Công nghệ (ĐHQG Hà Nội) khẳng định: “Việc quy đổi không đồng nhất hiện nay là hệ quả của cơ chế tự chủ tuyển sinh. Tuy nhiên, cần có một khung quy đổi chung mang tính định hướng để các trường tham khảo, từ đó vừa giữ được sự tự chủ, vừa đảm bảo tính thống nhất và công bằng”.
Ông cũng nhấn mạnh, việc siết chặt quy định quy đổi, giới hạn điểm cộng là cần thiết để hạn chế mặt trái của tự chủ tuyển sinh, đồng thời giúp học sinh ở khắp nơi có cơ hội tiếp cận giáo dục đại học một cách bình đẳng hơn.
Bạn có thể luyện thi thêm chứng chỉ VSTEP 03 bậc TẠI ĐÂY.